ارزیابی پاسخ به تنش شوری در برخی ارقام گندم نان به کمک شاخص‌های تحمل به تنش

نویسندگان

  • جان دوراک استاد گروه اصلاح نباتات دانشگاه کالیفرنیا، آمریکا
  • حمید دهقانی دانشیار گروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
  • معصومه کنفی لسکوکلایه دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله:

تنش شوری از مهم‌ترین تنش‌های غیر زنده است که همه ساله کشت گیاهان زراعی را در مناطق وسیعی از کشور تحت تأثیر قرار می‌دهد. از آ‌نجا که عملکرد محصولات در اثر سمیت نمک‌ها کاهش می‌یابد، از این­رو تولید و معرفی ارقام پر محصول و متحمل به شوری در تلفیق با سایر روش‌های مبارزه با شوری آب و خاک می‌تواند تأثیر این پدیده را به حداقل برساند. در تحقیق حاضر، به منظور ارزیابی ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.) برای تحمل به شوری، 41 رقم گندم در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش شوری مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی ارقام برای تحمل به شوری با استفاده از هشت شاخص تحمل و حساسیت به تنش انجام شد. ارقام از نظر عملکرد دانه دارای اختلاف معنی‌داری با یکدیگر بودند. تحلیل همبستگی بین شاخص‌ها و میانگین عملکرد در دو شرایط محیطی نشان داد که مناسب‌ترین شاخص‌ها برای گزینش ارقام مورد بررسی، چهار شاخص میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، میانگین بهره‌وری (MP) میانگین هارمونیک (HM) و شاخص تحمل به تنش (STI) بودند. تجزیه به مولفه‌های اصلی بر مبنای شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش، 15/97 درصد از تغییرات کل ارقام را توجیه کرد. تجزیه‌ خوشه‌ای بر اساس این شاخص‌ها نیز ارقام مورد بررسی را در چهار خوشه گروه‌بندی کرد. در مجموع، بر طبق نمودار پراکنش سه بعدی، تحلیل بای‌پلات و تجزیه خوشه‌ای، ارقام شاهد، شیراز و ارگ به عنوان ارقام متحمل به شوری تعیین شدند تا در برنامه‌های اصلاحی آتی مورد استفاده قرار گیرند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی پاسخ به تنش شوری در برخی ارقام گندم نان به کمک شاخص های تحمل به تنش

تنش شوری از مهم ترین تنش های غیر زنده است که همه ساله کشت گیاهان زراعی را در مناطق وسیعی از کشور تحت تأثیر قرار می دهد. از آ نجا که عملکرد محصولات در اثر سمیت نمک ها کاهش می یابد، از این­رو تولید و معرفی ارقام پر محصول و متحمل به شوری در تلفیق با سایر روش های مبارزه با شوری آب و خاک می تواند تأثیر این پدیده را به حداقل برساند. در تحقیق حاضر، به منظور ارزیابی ارقام گندم نان (triticum aestivum l....

متن کامل

ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های گندم نان با استفاده از شاخص‌های تحمل به تنش

به منظور تعیین برخی شاخص‌های پایداری مرتبط با عملکرد دانه گندم در شرایط تنش شوری، 41 ژنوتیپ گندم نان در دو شرایط نرمال و تنش شوری در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در استان یزد مورد ارزیابی قرار گرفتند. شوری آب آبیاری در شرایط نرمال و تنش شوری به ترتیب 2 و 10 دسی‌زیمنس بر متر بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از اختلاف معنی‌دار بین عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ­ها در شرایط نرمال و...

متن کامل

ارزیابی تحمل به شوری نسل پنجم (M5) لاین های گندم نان، با استفاده از برخی شاخص های تحمل به تنش

سابقه و هدف: اساس برنامه‌های اصلاحی، وجود تنوع ژنتیکی می‌‌باشد. نقش پرتوتابی هسته‌ای برای ایجاد تنوع ژنتیکی به‌ خوبی اثبات شده است. موتاسیون‌‌های القا شده حاصل از پرتوتابی با اشعه گاما، در بهبود بسیاری از صفات مهم زراعی گیاهان نقش بسزایی داشته‌اند. از آنجا که عملکرد محصولات در اثر تنش شوری بطور قابل توجهی کاهش می‌یابد، از این رو تولید و معرفی ارقام پرمحصول و متحمل به شوری می-تواند تأثیر این پدی...

متن کامل

ارزیابی شاخص‌های تحمل گندم نان به تنش رطوبتی

اصلاح و بهبود تحمل گندم به تنش‌های محیطی از جمله مهمترین هدف‌های اساسی اصلاح نباتات است و در بین تنش‌ها، تنش رطوبتی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده در تولید پایدار گندم به شمار می‌رود. به‌منظور بررسی تحمل به تنش رطوبتی ژنوتیپ‌های مختلف گندم، شاخص‌های تحمل 24 ژنوتیپ گندم نان، تحت شرایط بدون تنش رطوبتی، تنش رطوبتی بعد از گرده افشانی و تنش رطوبتی قبل از گرده‌افشانی در سه آزمایش جدا در قالب طرح بلو...

متن کامل

ارزیابی میزان تحمل پذیری ارقام کلزا به تنش شوری

            به منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر عملکرد و برخی صفات ارقام کلزا، آزمایشی با پنج سطح شوری (0، 3، 6، 9، 12 دسی زیمنس بر متر ) آب دریاچه ارومیه و سه رقم کلزای بهاره (Hyola 401، Hyola 330 و ساری­گل) در سال 1389 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد تبریز انجام گرفت. نتایج نشان داد که شوری اثر منفی معنی­داری بر صفات تعداد خورجین فرعی و اصلی، طول خورجین فرعی و اصلی، وزن خشک تک بوته، روز ت...

متن کامل

توارث تحمل به تنش شوری در برخی از ارقام ایرانی گندم نان (triticum aestivum l.)

تنش شوری همواره یکی از مهمترین جدی ترین تهدید ها برای افزایش عملکرد گیاهان به ویژه گندم نان به عنوان یکی از مهمترین منابع مواد غذایی مردم جهان، می باشد. اطلاع از نحوه توارث صفات عملکرد و اجزای عملکرد یکی از مهمتریناولین اصول اصلاح برای مقابله دستیابی به ارقام متحملبا به تنش شوری در گندم است. در این تحقیق به منظور مطالعه عمل ژن بر روی عملکرد و اجزای عملکرد، هفت رقم ایرانی گندم نان ایرانی شامل فل...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 2

صفحات  145- 157

تاریخ انتشار 2015-09-16

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023